Linie kablowe są cenione m.in. ze względu na mniejsze ryzyko uszkodzenia awarii, niż ma to miejsce przy liniach napowietrznych. Jak w przypadku wszystkich innych instalacji, trzeba jednak stosować się do zasad bezpieczeństwa, aby nie doszło do przebicia. Właśnie dlatego, komponenty zostają poddawane wnikliwym testom, które określają, jakie wady oraz w jakim czasie są w stanie doprowadzić do uszkodzenia kabla.
Prawidłowe prowadzenie linii kablowych
Środki ostrożności należy zachować już podczas układania kabla. Powinien się on znajdować na dnie wykopu, ale jeśli grunt jest piaszczysty, pod kablem lepiej byłoby umieścić warstwę piasku o grubości co najmniej 10 cm. Kabli nie należy układać również bezpośrednio na terenie kamienistym lub zawierającym inne elementy, które mogłyby je uszkodzić. Podczas budowy doskonale sprawdza się więc pończocha do przeciągania umożliwiająca bezpieczne układanie kabla. Bardzo ważne jest, aby plecionka była na tyle wystopniowana, że zapewnić doskonałą przyczepność na całej długości.
Stosuje się też przykrywanie kabli warstwami piasku lub rodzimego gruntu, a następnie folią z tworzywa sztucznego, której odległość od kabla powinna wynosić co najmniej 25 cm. Szczególną ostrożność należy zachować przy skrzyżowaniach kablowych. Kable podziemne powinny krzyżować się pod kątem możliwie zbliżonym do 90°. Ochronę przed uszkodzeniem należy stosować nie tylko w miejscu skrzyżowania, ale też 50 m dalej w każdą stronę. Jeżeli kable energetyczne krzyżują się z rurociągami lepiej, aby rurociąg był położony głębiej.
Kluczowe jest też zastosowanie odpowiednich urządzeń. Bardzo ważną rolę odgrywa rozwijarka do kabli, dzięki której przewód przemieszcza się bezpiecznie, niegwałtownie i z odpowiednią siłą oraz zdecydowanie ułatwia pracę monterów instalacji elektrycznych.
Analiza wad linii kablowych
Analiza uszkodzeń linii kablowych przebiega w dwóch etapach – pierwszym z nich są oględziny i badania próbki pobranej z miejsca przebicia kabla. Próbki zostają porównane ze sobą, ale też wymaganiami technicznymi określonymi przez obowiązujące normy. W ten sposób określa się, czy do przebicia doprowadziły nieuniknione procesy starzenia się zastosowanych materiałów, czy uszkodzenia mechaniczne. Takie elementy, jak np. izolacja poddaje się jeszcze bardziej szczegółowym badaniom, dzięki którym można stwierdzić, w którym kierunku rozwijały się uszkodzenia oraz jakiego były rodzaju.
W drugim etapie przeprowadza się kompleksową analizę warunków panujących w miejscu, w którym doszło do przebicia. Ma to na celu ustalenie czynnika, który prawdopodobnie zapoczątkował ten proces. Obejmuje to kwestie pojawiające się zarówno podczas montażu, jak i eksploatacji linii kablowej. Prowadzone są również badania wytrzymałości elektrycznej kabla w oparciu o statystyki. Światowe dane z zakresu awarii linii kablowych jasno wskazują, że najczęstszą przyczyną uszkodzeń są problemy z wytrzymałością elektryczną głowic i muf. Warto więc przeanalizować, czy wystąpienie przebicia jest efektem zdarzenia losowego lub występującej wady, czy wynika z uszkodzenia elementów statystycznie najbardziej na to narażonych.
Przebicia linii kablowych
Podczas badania próbek z miejsca przebicia oraz próbek referencyjnych zwraca się uwagę na takie czynniki, jak ewentualne zarysowania, nakłucia lub nacięcia powierzchni zewnętrznej, ślady przegrzania, grubość, wtrąciny gazowe, ślady opuchnięcia lub obecności wody oraz stan żył roboczych. Sprawdzona musi zostać również ewentualna obecność w świetle kabla elementów, które mogłyby spowodować jego uszkodzenie. W wielu wypadkach warto też rozważyć możliwość powstania pojedynczego uszkodzenia na etapie od produkcji do instalacji kabla. Tak ważne jest więc korzystanie z odpowiedniego sprzętu, takiego jak wciągarka kablowa, aby zredukować ryzyko błędów podczas kładzenia linii kablowej do minimum. Często może to wynikać również z niewykrywalnych wad, które pozostają niezauważone, dopóki nie rozpoczniemy eksploatacji. Przeanalizować trzeba również warunki eksploatacji, które są kolejną potencjalną przyczyną wystąpienia awarii. Nadmierne obciążenie prądem może prowadzić do powstania wady. Przedwczesne przebicie może też być wywołane przepięciami w linii kablowej.
Szczególnym odcinkiem linii kablowej, na którym występuje największe ryzyko wystąpienia przebić jest jej koniec. Występuje tam kilka niekorzystnych czynników, przez które rośnie ryzyko przedwczesnego uszkodzenia linii kablowej. Przede wszystkim na końcu linii kablowej występuje większe napięcie, co często wynika z przepięć falowych, które się na siebie nakładają. Pojawiają się również naprężenia mechaniczne, ponieważ materiały wykonania rozszerzają się pod wpływem ciepła, a dodatkowo jest to miejsce mocowania kabli. Zakończenia są też bardziej narażone na uszkodzenie podczas rozwijania, ponieważ pojawia się ryzyko zgięcia, gwałtownego szarpania, zbyt mocnego ciągnięcia itp. Tych uszkodzeń oczywiście da się jednak uniknąć, stosując prawidłowe techniki układania linii kablowych.
Linie kablowe są cenione przede wszystkim ze względu na swoją niezawodność, ale nie oznacza to, że są całkowicie na nie odporne. Tak ważne są więc właściwe techniki układania kabli oraz bezpieczna eksploatacja.