Podczas układania linii kablowych stosuje się liczne środki bezpieczeństwa, aby uniknąć ich uszkodzenia. Opończa do kabli to doskonałe zabezpieczenie podczas przeciągania, ale pozostaje kwestia awarii, gdy linia zostanie już uruchomiona. Kluczowe znaczenie ma tutaj sprawna lokalizacja uszkodzeń linii kablowych.
Najczęstsze przyczyny awarii linii kablowych
Coraz większa powstających obecnie linii kablowych jest wykonywana pod ziemią, między innymi ze względu na mniejszą awaryjność. Niestety nie oznacza to, że linie kablowe nigdy nie ulegają uszkodzeniom. Czasami wynika to z błędów popełnionych podczas montażu lub awarii infrastruktury podłączonej do linii. Zdarza się też, że do problemów technicznych prowadzą przeciążenie instalacji, silne zwarcia lub wyładowania elektrostatyczne i elektryczne.
Przyczyn awarii często można dopatrywać się również w uszkodzeniu izolacji, które z czasem postępuje, obejmując coraz większą część kabla. Zniszczenie powłok izolacyjnych może wynikać z różnych elementów znajdujących się w ziemi. Do czynników potencjalnie powodujących uszkodzenia należą:
- duże kamienie,
- ruchy gruntu (spowodowane zmianą wilgotności i osuwaniem),
- aktywność zwierząt,
- korzenie drzew i krzewów,
- czynniki sztuczne (krawężniki, fundamenty budynków, elementy konstrukcji).
Oczywiście stosowane podczas układania linii kablowych zabezpieczenia zmniejszają ryzyko uszkodzenia izolacji, ale nie można go całkowicie wykluczyć. Trwałość kabli jest też uzależniona od innych czynników, takich jak warunki glebowe. Wyjątkowo niskie pH, nadmiar wilgoci czy przenikające do gruntu środki ochrony roślin mogą zmniejszać trwałość linii kablowych.
Na stan techniczny linii kablowej mają wpływ również inne czynniki zewnętrzne, od których nie sposób ją odizolować. Jest to chociażby obecność ruchu drogowego, linii kolejowych oraz tramwajowych, powodująca regularne wibracje oraz obciążenia. Prowadzenie prac budowlanych w pobliżu linii kablowej również nie pozostaje bez znaczenia. Może dojść do bezpośredniego uszkodzenia mechanicznego, ale też intensywnych wibracji, mających negatywny wpływ na trwałość linii kablowej.
Linie kablowe oraz wykorzystywany do ich układania sprzęt, taki jak rolki kablowe, musi spełniać surowe normy jakości i wyróżniać się trwałością, aby ograniczyć konieczność wymiany znajdujących się głęboko pod ziemią elementów do minimum. Nieuniknione są jednak naturalne procesy starzenia komponentów wchodzących w skład linii kablowej. Kruszenie oraz oksydacja wykorzystanych materiałów z czasem mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń.
Szybkie wykrywanie uszkodzenia linii kablowej
Zachowanie ciągłości zasilania jest kwestią priorytetową, dlatego w razie problemów technicznych, tak ważne jest szybkie znalezienie miejsca awarii oraz jej naprawienie. Wykorzystywane są tutaj różne metody, im mniej inwazyjne, tym lepiej. Zastosowanie znajdują m.in. tzw. refleksometry TDR, generujące impuls o wysokim natężeniu, ale niskim napięciu. Uszkodzenie powoduje tutaj zmianę impedancji falowej, dlatego na podstawie czasu rozchodzenia się impulsu po kablu i generowania odbicia można stwierdzić, jak daleko znajduje się uszkodzenie. Refleksometr może być również wykorzystywany w tzw. technice ARM, opierającej się na tworzeniu w miejscu uszkodzenia łuku elektrycznego. Jednocześnie generowany jest prąd o wysokim napięciu tworzący łuk oraz wysyłane zostają impulsy umożliwiające wykrycie miejsca uszkodzenia.
Zdarza się jednak, że utrzymanie łuku elektrycznego jest niemożliwe. W takiej sytuacji, można zastosować metodę odbicia impulsu. Generuje się tutaj impuls o wysokiej energii, a następnie mierzy zmniejszającą się oscylację sygnału między generatorem a uszkodzeniem.
Dobre praktyki podczas układania linii kablowych
Chociaż nie da się całkowicie wyeliminować uszkodzeń linii kablowych, stosowanie się do standardów podczas ich układania w dużej mierze pozwala ich uniknąć. Do transportu wykorzystuje się zabezpieczone przed wilgocią bębny. Konieczne jest też ich odpowiednie rozwijanie, nie tylko chroniące kabel, ale też zapewniające bezpieczeństwo pracownikom. Niezbędna jest również rolka do przeciągania kabli, która zapobiega uszkodzeniom mechanicznym oraz ułatwia prowadzenie kabla.
Trzeba też zadbać o odpowiednie warunki, ponieważ kabli nie powinno układać się w temperaturze poniżej 0 stopni, chyba że zalecenia producenta jasno określają, że jest to dozwolone. Warto pamiętać, że częstą przyczyną problemów technicznych są elementy znajdujące się w gruncie. Niezbędne jest więc usunięcie wszystkiego, co mogłoby to spowodować np. kamieni, kawałków szkła czy metalu, które mogą znajdować się w gruncie. Należy również upewnić się, że powierzchnia betonu nie posiada karbów ani kantów, które mogłoby prowadzić do uszkodzenia kabla. Bardzo ważna jest też ochrona przed nadmierną wilgocią, w czym pomocne są ochraniacze, nazywane kielichami, które chronią przed wodą i zanieczyszczeniami.
Niezależnie od jakości użytych materiałów oraz kompetencji osób projektujących i kładących linię kablową, nie da się całkowicie wykluczyć wystąpienia awarii. Właśnie dlatego, tak ważne są metody umożliwiające szybkie wykrycie miejsca uszkodzenia.