Właściwa ochrona i oznakowanie to bardzo ważne elementy układania linii kablowych. Można więc zebrać szereg wytycznych, do których warto się stosować, aby zapewnić bezpieczeństwo i profesjonalizm wykonywanych prac.
Ogólne wymagania wobec zabezpieczania linii kablowych
Podczas układania linii kablowych, zastosowanie znajdują nie tylko takie urządzenia, jak najazdy do bębnów, ale też oznaczenia, do których należą taśmy ostrzegawcze, znaczniki elektromagnetyczne i płyty ochronne. Dotyczące ich wymagania zostały ukazane przede wszystkim w normach N SEP-E-004:2014 i PN-EN 12613:2013P.
Znakowanie trasy kablowej musi być odpowiednio rozplanowane z uwzględnieniem klasyfikacji terenu (która wpływa na ryzyko uszkodzenia mechanicznego) i projektu (lokalizacja, głębokość ułożenia kabla, uzbrojenie terenu). Podczas podziemnego znakowania linii kablowych wykorzystuje się taśmy ostrzegawcze. W miejscach, gdzie występuje ryzyko mechanicznego uszkodzenia kabla, dodatkowo stosowane są również płyty ochronne. Miejscami szczególnymi są miejsca montażu (mufy kablowe), skrzyżowania i zbliżenia, dlatego powinno się tutaj stosować znaczniki elektromagnetyczne.
Taśmy, płyty ochronne i znaczniki elektromagnetyczne
Podobnie jak wciągarka do kabli i inne urządzenia wykorzystywane do układania linii, taśmy, znaczniki elektromagnetyczne i płyty ochronne muszą spełniać szereg norm. Przede wszystkim, konieczne jest, aby były fabryczne nowe i pochodziły z bieżącej produkcji. Zgodność z obowiązującymi przepisami potwierdzają jednostki posiadające uprawniającą je do tego akredytację.
Warto pamiętać, że linia kablowa to inwestycja na lata, dlatego wszystkie używane komponenty muszą wyróżniać się odpowiednią trwałością. Wykorzystuje się tutaj taśmy wykonane z polietylenu, które będą chronić linię kablową przez co najmniej 30 lat. Konieczne jest też spełnianie szeregu parametrów:
- długość: 50 cm,
- szerokość: 25-40 cm,
- grubość: 0,3 mm.
Kolor taśmy jest uzależniony od napięcia linii kablowej. Jeżeli nie przekracza 1 kV – wykorzystuje się niebieskie oznaczenia, a przy wyższym napięciu – czerwone. Istotną kwestią jest również perforacja. Do szerokości 25 cm, taśma może być nieperformowana. Przy szerszych taśmach, perforacja musi spełnić szereg wymagań. Przede wszystkim, otwory powinny być równomiernie rozmieszczone, a ich średnica nie może przekraczać 10 mm. Trzeba też pamiętać, że powierzchnia stworzonych otworów nie powinna być większa niż 15% całej taśmy.
Przed uszkodzeniami mechanicznymi chronią płyty ochronne z tworzywa sztucznego, których trwałość powinna wynosić przynajmniej 30 lat. Płyty również muszą spełniać wymagania co do wymiarów:
- długość: 50-100 cm,
- szerokość: 25-40 cm (lub dwie płyty o szerokości 20 cm),
- grubość: powyżej 2 mm.
W punktach charakterystycznych niezbędne są znaczniki elektromagnetyczne. Wykorzystuje się tutaj znaczniki pasywne lub zapisywalne, które muszą spełniać szereg wymagań:
- rodzaj obwodu: obwód pasywny LC o częstotliwości 134 kHz,
- materiał obudowy: tworzywo sztuczne o zgodnym z normami stopniu odporności na uderzenia mechaniczne,
- kolor obudowy: czerwony.
Znakowanie kabli w gruncie
Podczas układania linii wykorzystuje się takie akcesoria, jak pończocha do kabli, która zapobiega uszkodzeniom. Ryzyko nie kończy się jednak na etapie zakończenia prac montażowych, dlatego trzeba wykorzystywać odpowiednie oznakowania i zabezpieczenia.
Taśmy układa się nad oraz pod kablami. Podczas umieszczania ich nad kablami, trzeba mieć na uwadze odpowiednią wysokość w wykopie – powinna mieścić się w przedziale 25-35 cm. Krawędź taśmy musi wystawać min. 50 mm poza zewnętrzną krawędź ułożonych kabli. Konieczne jest też zapewnienie trwałości wszystkim znakom i napisom umieszczonym na taśmie. Odstępy między oznakowaniami nie mogą być większe niż 1 m oraz muszą być napisane tak dużą czcionką, aby zapewniać czytelność. Dodatkowo warto pamiętać, że solidne połączenie taśm w dużym stopniu chroni przed kradzieżą. Taśma powinna znajdować się ok. 5 cm pod kablem, warto też pamiętać, że taśma ma wystawać min. 50 mm poza ich zewnętrzną krawędź.
W przypadku znaczników elektromagnetycznych, trzeba zachować szczególną ostrożność. Zalecane jest ich ręczne zasypywanie warstwą ziemi o grubości ok. 15 cm. Znacznik powinien być układany ok. 0,1 m nad kablem. W szczególnych przypadkach, kiedy głębokość ułożenia kabla nie przekracza 0,7 m, dopuszczalne jest ułożenie znaczników elektromagnetycznych pod kablami. Trzeba tutaj jednak kontrolować zalecenia producenta, ponieważ każdy ze znaczników ma określoną maksymalną głębokość, na jakiej można go umieścić.
Oznaczniki muszą oczywiście znajdować się na całej długości linii kablowej, aby zapewniać szybką i łatwą identyfikację. Umieszcza się je więc na początku i końcu trasy oraz na całej trasie w odstępach nie większych niż 10 m. Jeżeli kable są prowadzone w tunelu, oznaczniki muszą znajdować się co najmniej co 20 m. Konieczne jest też oznaczenie końców poszczególnych żył elektroenergetycznych oraz żył sygnalizacyjnych.
Układanie linii kablowych to inwestycja, która wymaga spełnienia szeregu norm. Jest to jednak konieczne, aby w przyszłości zminimalizować ryzyko uszkodzenia oraz zapewnić bezpieczeństwo. Niezwykle istotną rolę odgrywają więc takie elementy, jak taśmy, płyty czy znaczniki elektromagnetyczne.